व्हिडिओमध्ये वक्फ दुरुस्ती विधेयकाविरुद्ध मुंबईत लोक निदर्शने करताना दिसत नाहीत
मुंबई आणि तिमोर-लेस्तेयेथील हे व्हिडिओ वक्फ दुरुस्ती विधेयकाशी संबंधित नाहीत.
advertisement
रस्त्यावर प्रचंड गर्दी जमल्याचे व्हिडिओ सोशल मीडियावर व्हायरल होत आहेत, ज्यात युजर्स दावा करत आहेत की यात मुस्लिम वक्फ दुरुस्ती विधेयकाला विरोध करताना दिसत आहेत.
(अशाच दाव्यांचे संग्रह येथे आणि येथे पाहता येतील.)
सत्य काय आहे?: मुंबई आणि तिमोर-लेस्तेयेथील हे व्हिडिओ वक्फ दुरुस्ती विधेयकाशी संबंधित नाहीत.
पहिल्या व्हिडिओमध्ये 4 जुलै 2024 रोजी मुंबईच्या मरीन ड्राइव्हवर टी-20 विश्वचषक जिंकल्यानंतर भारतीय क्रिकेट संघाच्या विजय परेडदरम्यान त्यांचे स्वागत करण्यासाठी लोक जमलेले दिसत आहेत.
दुसऱ्या व्हिडिओमध्ये पूर्व तिमोरमधील कॅथलिक लोक १० सप्टेंबर २०२४ रोजी पोप फ्रान्सिस यांच्या तिमोर-लेस्ते च्या तीन दिवसांच्या दौऱ्यादरम्यान त्यांच्यासोबत एका प्रार्थनासमारंभात सहभागी होताना दिसत आहेत.
आम्हाला सत्य कसे कळले?: आम्ही व्हिडिओला अनेक कीफ्रेममध्ये विभागले आणि गुगल लेन्स वापरुन रिव्हर्स इमेज सर्च केले.
यामुळे ४ जुलै २०२४ रोजी द प्रिंटच्या यूट्यूब चॅनेलने शेअर केलेला एक यूट्यूब व्हिडिओ पाहिला.
भारतीय क्रिकेट संघाच्या विजय परेडदरम्यान त्यांच्या स्वागतासाठी मरीन ड्राइव्हवर मोठी गर्दी जमल्याचे व्हिडिओमध्ये दिसत आहे.
भारतीय संघाने टी-२० विश्वचषक २०२४ जिंकल्यानंतर ही परेड झाली.
आम्ही दुसर्या व्हिडिओतील काही कीफ्रेम्सवर गुगल लेन्सवर रिव्हर्स इमेज सर्च देखील केले.
यामुळे आम्हाला 12 सप्टेंबर 2024 रोजी शेअर केलेली एक सोशल मीडिया पोस्ट मिळाली जी व्हायरल क्लिपशी जुळते.
पोस्टच्या कॅप्शनमध्ये लिहिले आहे की, "10 सप्टेंबर 2024 रोजी तिमोर-लेस्तेमधील तासी टोलू येथे झालेल्या पवित्र समारंभात 600,000 पेक्षा जास्त लोकांनी हजेरी लावली. आमच्या पाठोपाठ येणाऱ्या लोकांचा समूह पवित्र पित्याला अभिवादन करतो."
यावरून हे सिद्ध होते की, दोन्ही क्लिप्स नुकत्याच मंजूर झालेल्या वक्फ दुरुस्ती विधेयकाच्या आधीच्या आहेत आणि त्यांचा त्याच्याशी संबंध नाही.
०.१४ च्या सुमारास आम्हाला बॅकग्राऊंडमध्ये फ्रान्सिसची अनेक पोस्टर्स दिसली.
इतर स्त्रोत: यूट्यूबवर 'पोप फ्रान्सिस ईस्ट तिमोर' सारख्या कीवर्डसह सर्च केल्यावर आम्हाला रॉयटर्सचा एक व्हिडिओ रिपोर्ट सापडला ज्यात फ्रान्सिस यांच्या या दौऱ्यातील दृश्ये दिसत होती.
हा व्हिडिओ 10 सप्टेंबर रोजी अपलोड करण्यात आला होता आणि त्याचे शीर्षक होते, "पोप फ्रान्सिस पूर्व तिमोरच्या जवळपास अर्ध्या लोकसंख्येला ओपन-एअर मासकडे आकर्षित करतात. रॉयटर्स।
फेसबुक व्हिडिओमध्ये दिसणाऱ्या पोस्टर्सची तुलना रॉयटर्सने प्रसिद्ध केलेल्या व्हिडिओमध्ये दिसणाऱ्या पोस्टरशी केली असता आम्हाला अनेक साम्य आढळले.
जागेचे भौगोलिक स्थान : वर नमूद केलेले स्थान संकेत म्हणून घेऊन आम्ही गुगल मॅप्सवर उपलब्ध असलेला मार्ग तपासला.
'स्ट्रीट व्ह्यू' या पर्यायाच्या मदतीने व्हायरल व्हिडिओ नेमका कुठे चित्रित करण्यात आला आहे, याचा शोध घेतला.
फ्रान्सिस यांची हीच भित्तिचित्रे या दृश्यात पहायला मिळतात.
उपलब्ध दृश्य या वर्षीच्या सप्टेंबरमहिन्याचे आहे आणि 'केबी' नावाच्या वापरकर्त्याने शेअर केले आहे.
आम्हाला आढळले की दोन्ही दृश्यांमध्ये समान पोस्टर्स दिसत आहेत.
(स्रोत: फेसबुक/यूट्यूब/स्क्रीनशॉट/द क्विंटने बदललेले)
निष्कर्ष: वक्फ दुरुस्ती विधेयक मंजूर होण्याशी प्रचंड गर्दीचे जुने आणि असंबंधित व्हिडिओ खोटे जोडले जात आहेत.
(ऑनलाइन आलेल्या पोस्ट किंवा माहितीची खात्री नाही आणि त्याची पडताळणी करायची आहे का? आम्हाला व्हॉट्सअॅपवर 9540511818 वाजता तपशील पाठवा किंवा webqoof@thequint.com वाजता आम्हाला ई-मेल करा आणि आम्ही ते आपल्यासाठी फॅक्ट-चेक करू. आमच्या सर्व फॅक्ट चेक केलेल्या कथा ही तुम्ही इथे वाचू शकता.)