आरबीआयने 5000 रुपयांच्या नोटा चलनात आणण्याची घोषणा केलेली नाही

पीआयबीच्या फॅक्ट चेकिंग विंगने सोशल मीडियावर आरबीआयने 5000 रुपयांच्या नोटा जारी केल्याचा दावा फेटाळून लावला.

फॅक्ट चेक |रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया 5000 रुपयांची नोट जारी करत नाही.

(फोटो: द क्विंटने बदलला)

रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) लवकरच ही नोट चलनात आणणार असल्याचा दावा करत सोशल मीडियावर पाच हजार रुपयांची नोट दाखविणारा एक फोटो व्हायरल होत आहे.

पोस्टचा संग्रह येथे सापडेल.

(स्रोत: फेसबुक/स्क्रीनशॉट)

फेसबुक आणि थ्रेड्स सारख्या वेगवेगळ्या प्लॅटफॉर्मवर हा फोटो मोठ्या प्रमाणात शेअर केला जात आहे. (अशा दाव्यांचे संग्रह येथे, येथे आणि येथे सापडतील.)

सत्य काय आहे?: आरबीआय 5000 रुपयांच्या नोटांची मालिका जारी करत आहे हे सिद्ध करण्यासाठी कोणतेही पुरावे नाहीत.

• प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरोच्या (PBI) फॅक्ट चेकिंग विंगने स्पष्ट केले की, व्हायरल झालेला दावा खोटा आहे आणि तशी कोणतीही घोषणा करण्यात आलेली नाही.

आरबीआयच्या अधिकृत संकेतस्थळावर कोणतीही माहिती नाही: आरबीआयच्या अधिकृत वेबसाईटवर नजर टाकली असता आम्हाला कोणतीही नवीन नोट जारी करण्याची घोषणा करणारे कोणतेही प्रसिद्धीपत्रक आढळले नाही.

• मात्र, नुकत्याच एका प्रसिद्धीपत्रकात, देशाच्या मध्यवर्ती बँकेने 2000 रुपयांच्या नोटा काढण्याची स्थिती प्रकाशित केली आहे.

• 1 जानेवारी रोजी जारी करण्यात आलेल्या प्रसिद्धीपत्रकात म्हटले आहे की, 19 मे 2023 पर्यंत चलनात असलेल्या नोटांपैकी सुमारे 98.12 टक्के नोटा परत करण्यात आल्या आहेत.

१ जानेवारी रोजी प्रसिद्धीपत्रक जारी करण्यात आले होते.

(स्त्रोत : आरबीआय/स्क्रीनशॉट)

• १०, २० रुपये, ५० रुपये, १०० रुपये, २०० रुपये, ५०० रुपये आणि २००० रुपयांच्या नोटा जारी केल्या जात आहेत, असे वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) विभागात स्पष्टपणे नमूद करण्यात आले आहे.

एफएक्यू सेक्शनमध्ये 5000 रुपयांच्या नोटांबाबत काहीही नमूद करण्यात आलेले नाही.

(स्त्रोत : आरबीआय/स्क्रीनशॉट)

• आरबीआयकडून सध्या जारी करण्यात आलेल्या नोटांच्या छायाचित्रे आम्हाला सापडली. त्यातही पाच हजाररुपयांच्या नोटेचा फोटो नव्हता.

या फोटोमध्ये आरबीआयने जारी केलेल्या नोटांची यादी दाखवण्यात आली आहे.

(स्त्रोत : आरबीआय/स्क्रीनशॉट)

विश्वासार्ह बातम्या नाहीत : आरबीआयने अशी घोषणा केल्याचा दावा करण्यासाठी टीम वेबकूफला कोणतीही विश्वासार्ह बातमी किंवा माहिती सार्वजनिक डोमेनमध्ये उपलब्ध आढळली नाही.

पीआयबीच्या फॅक्ट चेकिंग विंगने स्पष्ट केले: पीआयबीच्या फॅक्ट चेकिंग विंगच्या अधिकृत एक्स हँडलने हा व्हायरल दावा फेटाळून लावला आणि तो "फेक" असल्याचे म्हटले.

• ही पोस्ट 4 जानेवारी रोजी शेअर करण्यात आली होती आणि पुढे म्हटले होते की, आरबीआयने असा कोणताही निर्णय घेतलेला नाही.

• यावरून आमच्या निष्कर्षांना दुजोरा मिळाला आणि 5000 रुपयांच्या नोटा जारी केल्याचा दावा खोटा असल्याचे स्पष्ट झाले.

निष्कर्ष: रिझर्व्ह बँकेने पाच हजार रुपयांच्या नोटा चलनात आणण्याची घोषणा केलेली नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे.

(ऑनलाइन आलेल्या पोस्ट किंवा माहितीची खात्री नाही आणि त्याची पडताळणी करायची आहे का? आम्हाला व्हॉट्सअॅपवर 9540511818 वाजता तपशील पाठवा किंवा [e-mail] वाजता आम्हाला ई-मेल करा आणि आम्ही ते आपल्यासाठी फॅक्ट-चेक करू. आमच्या सर्व फॅक्ट चेक केलेल्या कथा ही तुम्ही इथे वाचू शकता.)